Sprzedawczyni w piekarni ma na sobie stabilizator miękki nadgarstka JuzoFlex Manu Xtra i podaje klientom kubek przez ladę

Bóle dłoni

Anatomia

Symptomy

Przyczyny

Leczenie

Sposoby radzenia sobie z bolącymi dłońmi

Dłoń to prawdziwe arcydzieło ewolucji. Połączenie niezwykłej siły i absolutnej kontroli czyni z niej niezastąpione narzędzie dla człowieka. Niewiele jest momentów, w których dłonie nie byłyby aktywne, a także czynności, które nie wymagałyby użycia rąk.

W ciągu naszego życia zginamy i prostujemy dłonie nawet 25 milionów razy. Większość ludzi dopiero wtedy zauważa, jak często używamy rąk i jak są dla nas ważne, gdy ból uświadamia im każdy ruch.

Bóle dłoni są często sygnałem ostrzegawczym i wskazują na potencjalne przeciążenie. Bólu dłoni nie powinno się lekceważyć i należy jak najszybciej zasięgnąć porady lekarza – pozwoli to uniknąć urazów, przewlekłego przebiegu choroby i ewentualnych powikłań.

Budowa i funkcja dłoni

Dłoń składa się z ponad 100 więzadeł, 36 stawów, 33 mięśni i 27 kości. Kości i stawy są rozmieszczone w sposób umożliwiający szeroki zakres ruchów dłoni, a tym samym dużą zręczność ręki. Szczególnie ważną rolę odgrywa przy tym kciuk – to palec przeciwstawny do pozostałych palców, niezbędny dla funkcji chwytnej ręki.

Mięśnie służące do zginania i prostowania palców znajdują się w przedramieniu, a ich ścięgna biegną po stronie odpowiedzialnej za zginanie lub prostowanie do przyczepów umiejscowionych w dłoni. Dla ochrony i zapewnienia ruchu bez tarcia ścięgna są osłonięte pochewkami ścięgnistymi lub tkanką ślizgową. Z kolei mięśnie krótkie ręki, zwane również mięśniami środkowymi dłoni, znajdują się bezpośrednio w dłoni i są odpowiedzialne na przykład za odwodzenie i przywodzenie palców.

Trzy główne nerwy ręki – nerw pośrodkowy (nervus medianus), nerw promieniowy (nervus radialis) i nerw łokciowy (nervus ulnaris) – są odpowiedzialne za funkcje motoryczne oraz odczuwanie dotyku, bólu i temperatury.

Rysunek anatomiczny prawej dłoni – wewnętrzna strona dłoni — *Prawa ręka, widok od strony dłoniowej*

Bóle dłoni: Możliwe rodzaje i objawy

W zależności od przyczyny, ból dłoni może się objawiać w bardzo różny sposób.

W przypadku chorób stawów, takich jak artroza, artretyzm, reumatyzm i podagra, ból pojawia się przy poruszaniu stawami palców.
Zaburzenia czucia, takie jak mrowienie, pieczenie i swędzenie palców lub nadgarstka, sugerują, że przyczyną są problemy neurologiczne.
Jednak drętwieniem palców może się również objawiać zakleszczenie nerwu.
Poranna sztywność dłoni i palców jest typowym objawem reumatoidalnego zapalenia stawów.
Inne objawy to na przykład brak siły i problemy z chwytaniem oraz bolesne obrzęki.

Różne przyczyny bólu dłoni

Istnieje wiele różnych czynników wywołujących bóle dłoni. Ból może być związany z obciążeniem, ale jego przyczyną mogą być również choroby, takie jak reumatyzm, podagra, przykurcz Dupuytrena, zespół cieśni nadgarstka, urazy, takie jak kciuk narciarza czy złamanie kości łódeczkowatej, a także nieprawidłowe ustawienie i predyspozycje genetyczne. Inne możliwe przyczyny to uszkodzenia kości i stawów, problemy z mięśniami, podrażnienia i uszkodzenia nerwów oraz zaburzenia krążenia.

W większości przypadków możliwe przyczyny bólu dłoni można określić już na podstawie ich lokalizacji.

Poniższe zestawienie zawiera różne rodzaje bólu w zależności od jego lokalizacji. Służy ono jedynie do orientacji i wstępnego określenia możliwych przyczyn.

Aby uzyskać wiarygodną diagnozę i uniknąć poważnych następstw, w razie bólu i innych dolegliwości dłoni należy się jak najszybciej skonsultować z lekarzem.

Lokalizacja: W którym miejscu dłoni może się pojawiać ból?

Możliwe przyczyny bólu w kłębie kciuka i po wewnętrznej stronie dłoni

Przykurcz Dupuytrena

Przykurcz Dupuytrena to patologiczna zmiana tkanki łącznej, w przypadku której na wewnętrznej stronie dłoni tworzą się małe guzki, zgrubienia lub zwłóknienia. Na skutek tych stwardnień osoba dotknięta chorobą traci zdolność prostowania palców. Większość chorujących osób to mężczyźni w wieku powyżej 50 lat.

Zapalenie pochewki ścięgna (tendovaginitis)

Pochewka ścięgna to osłonka, wewnątrz której przebiega ścięgno. Szczególnie w okolicy nadgarstków często pojawia się stan zapalny. Objawia się on silnym, kłującym lub ciągnącym bólem, który może promieniować również w kierunku kłębu kciuka i któremu często towarzyszy obrzęk lub zaczerwienienie. Klasycznym objawem jest krepitacja ścięgien, czyli słyszalne i wyczuwalne trzeszczenie przypominające odgłos chodzenia po świeżym śniegu.

Zespół cieśni nadgarstka

Kanał nadgarstka to przewężenie w okolicy nadgarstka, przez które przebiega nerw pośrodkowy (Nervus medianus) i ścięgna zginaczy. Uwięźnięcie nerwu wskutek obrzęku może powodować silny ból promieniujący niekiedy do dłoni, ramienia i barku, uczucie drętwienia palców, zwłaszcza w nocy, osłabienie mięśni i ograniczenie funkcjonalności, a także zanik mięśni kłębu kciuka.

Więcej na temat zespołu cieśni nadgarstka

Częste przyczyny bólu grzbietu dłoni

Zapalenie pochewki ścięgna (tendovaginitis)

Pochewka ścięgna to osłonka, wewnątrz której przebiega ścięgno. Szczególnie w okolicy nadgarstków często pojawia się stan zapalny spowodowany przeciążeniem. Objawia się on silnym, kłującym lub ciągnącym bólem, który może promieniować również w kierunku grzbietu ręki i któremu często towarzyszy obrzęk lub zaczerwienienie. Klasycznym objawem jest krepitacja ścięgien, czyli słyszalne i wyczuwalne trzeszczenie przypominające odgłos chodzenia po świeżym śniegu.

Zespół cieśni nadgarstka

Więcej na temat zespołu cieśni nadgarstka

Złamanie kości łódeczkowatej

Przy próbie amortyzacji upadku często dochodzi do złamania kości łódeczkowatej. To największa z ośmiu kości nadgarstka. Do typowych objawów zalicza się obrzęk i ból nadgarstka, ból przy skręcaniu kciuka, a także ból po stronie grzbietowej dłoni i ból uciskowy nadgarstka u podstawy kciuka (tabakierka anatomiczna).

Syndrom RSI (ang. Repetitive Strain Injury Syndrom, uraz wskutek powtarzającego się wysiłku)

Syndrom RSI to niespecyficzny objaw przeciążenia ręki wywoływany przez stale powtarzające się sekwencje ruchów – na przykład podczas używania myszy lub klawiatury. Oprócz bólu może również powodować mrowienie, uczucie drętwienia i zanik wrażliwości, a także utratę siły i ograniczenie ruchów.

Typowe obrazy kliniczne w przypadku bólu nadgarstka

Zapalenie pochewki ścięgna (tendovaginitis)

Pochewka ścięgna to osłonka, wewnątrz której przebiega ścięgno. Szczególnie w okolicy nadgarstków często pojawia się stan zapalny spowodowany przeciążeniem. Objawia się on silnym, kłującym lub ciągnącym bólem, który koncentruje się na nadgarstku od strony małego palca (strona łokciowa) i któremu często towarzyszy obrzęk lub zaczerwienienie.

Zespół cieśni nadgarstka

Więcej na temat zespołu cieśni nadgarstka

Torbiel galaretowata okołostawowa (ganglion)

Ganglion nadgarstka to wypełniony płynem elastyczny lub twardy guzek, który występuje głównie na grzbiecie dłoni, po zewnętrznej stronie nadgarstka lub po wewnętrznej stronie dłoni. Jeżeli taki ganglion uciska nerw, ścięgna lub inne struktury, może to powodować ból i uczucie drętwienia.

Artroza nadgarstka (artroza stawu promieniowo-nadgarstkowego)

W przypadku tej postaci choroby zwyrodnieniowej stawów pełniąca funkcję ochronną warstwa chrząstki w nadgarstku ulega zniszczeniu na skutek zużycia, co sprawia, że kości ocierają się o siebie. Ból pojawia się najczęściej rano i zwykle nieco ustępuje po rozruszaniu.

Złamanie kości łódeczkowatej

Złamanie kości promieniowej w okolicy nadgarstka (złamanie nasady dalszej kości promieniowej)

Złamanie kości promieniowej to jedno z najczęstszych (25%) złamań kości u ludzi. Większość złamań kości promieniowej następuje w wyniku asekuracji podczas upadku i dotyczy okolicy nadgarstka. Złamanie kości promieniowej powoduje ból i ograniczenie ruchomości dotkniętego urazem obszaru. Może również prowadzić do przyjmowania pozycji odciążającej i nieprawidłowego ułożenia nadgarstka.

Syndrom RSI (ang. Repetitive Strain Injury Syndrom, uraz wskutek powtarzającego się wysiłku)

Częste przyczyny bólu kciuka

Kciuk narciarza (zerwanie więzadła pobocznego łokciowego w stawie śródręczno-paliczkowym kciuka)

Kciuk narciarza to jeden z najczęstszych urazów sportowych, wskutek którego dochodzi do zerwania lub naderwania więzadła pobocznego łokciowego w wyniku upadku na odwiedziony kciuk. W niektórych okolicznościach może nawet dojść do odłamania części kości. Taki uraz skutkuje niestabilnością i bólem przy odwodzeniu kciuka, obrzękami oraz krwiakami w okolicy stawu śródręczno-paliczkowego kciuka.

Choroba zwyrodnieniowa stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka (rizartroza)

Terminem rizartroza określa się zużycie stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka w wyniku niszczenia chrząstek. Dolegliwość ta występuje głównie u kobiet powyżej 40 roku życia i objawia się przede wszystkim bólem stawu podczas chwytania i ruchów skrętnych, a także utratą siły i trudnościami w chwytaniu.

Złamanie kości łódeczkowatej

Możliwe czynniki wywołujące ból palców i stawów palców

Zakleszczające zapalenie ścięgna („trzaskający” palec / tendovaginitis stenosans)

O palcu „trzaskającym” mówimy, gdy podczas przechodzenia przez pochewkę ścięgna ścięgno uwięźnie w obszarze pierwszego stabilizującego więzadła obrączkowego wnętrza dłoni. Przyczyną może być zarówno zwężenie pochewki ścięgna spowodowane stanem zapalnym, jak i zgrubienie ścięgna. Możliwe objawy tego przeciążenia to trzaskający palec, ból przy prostowaniu palca oraz obrzęk lub ganglion w okolicy pierwszego więzadła obrączkowego.

Choroba zwyrodnieniowa stawów palców

Terminem artroza określa się związane z wiekiem zużycie stawów. Degradacja chrzęstnej warstwy ślizgowej w stawach palców powoduje ból przy obciążeniu, a także sztywność i trzeszczenie stawów, brak stabilności, ograniczenia funkcji chwytnej i postępującą deformację dotkniętych chorobą stawów.

Zespół rowka nerwu łokciowego (sulcus ulnaris syndrome)

Zespół rowka nerwu łokciowego powstaje, gdy nerw łokciowy (Nervus ulnaris) uwięźnie w rowku kostnym/ bruździe (Sulcus). Jest to odczuwalne głównie w nocy. Zespół rowka nerwu łokciowego objawia się uczuciem drętwienia lub mrowieniem i bólem palca serdecznego i małego po wewnętrznej stronie dłoni oraz na krawędzi dłoni po stronie łokcia.

Artretyzm / reumatoidalne zapalenie stawów

Artretyzm to zapalenie stawów, które prowadzi do stopniowego niszczenia dotkniętych chorobą obszarów. Typowe objawy to brak siły, ból palców, zaczerwienienia i obrzęki, zwiększenie ciepłoty i ograniczenie ruchomości. Poranna sztywność ustępuje po około godzinie, a palce odzyskują ruchomość.

Zespół cieśni nadgarstka

Więcej na temat zespołu cieśni nadgarstka

Syndrom RSI (ang. Repetitive Strain Injury Syndrom, uraz wskutek powtarzającego się wysiłku)

Częsta przyczyna bólu na krawędzi dłoni

Zespół rowka nerwu łokciowego (sulcus ulnaris syndrome)

Leczenie bólu dłoni

W przypadku wystąpienia bólu dłoni przed podjęciem samodzielnych działań należy się skonsultować z lekarzem. Każdą, nawet najmniejszą, ranę kłutą lub ciętą bezpośrednio po wypadku powinien obejrzeć chirurg. Nawet jeśli początkowo nie występuje deficyt funkcjonalności, to na przykład po przecięciu części ścięgna może dojść do jego całkowitego zerwania.

Ma to miejsce zwłaszcza w przypadku utraty czucia w dłoni po ostrym urazie, silnego bólu, widocznych deformacji, odgłosów tarcia lub trzeszczenia w trakcie albo po urazie, a także ograniczeń ruchomości. Jeśli ból się nasila lub poprawa nie następuje przez dłuższy czas, trzeba koniecznie zasięgnąć porady lekarza. Przed podjęciem jakichkolwiek działań należy się upewnić, czy przyniosą one korzystny efekt.

Pierwsze środki stosowane w przypadku bólu dłoni

Dłoń jest narażona na wiele różnych chorób, które wymagają indywidualnego podejścia.

W przypadku przewlekłych dolegliwości, sztywności i napięcia można stosować ciepło w celu rozluźnienia i złagodzenia bólu.
W przypadku ostrego bólu, opuchlizny, zapalenia i krwiaków, a także bólu nasilającego się pod wpływem wysiłku fizycznego, ulgę może przynieść kompres chłodzący. Należy go jednak owinąć materiałem i nie stosować bezpośrednio na skórę.
W przypadku przeciążenia lub procesu zapalnego dłoń powinno się początkowo również unieruchomić. W zależności od obszaru objętego dolegliwościami dostępne są różne ortezy Juzo.

Środki pomocnicze

Ortezy służą przede wszystkim do unieruchamiania i stabilizacji. Jeżeli konieczne jest zachowanie mobilności dłoni przy jednoczesnym zapewnieniu jej odciążenia i wsparcia podczas ruchu, wykorzystuje się stabilizatory miękkie. Przeciwdziałają one obrzękom i mogą ułatwić pacjentowi powrót do bezbolesnej sprawności.

Odciążenie i stabilizacja: Ortezy dłoni JuzoPro

Dzięki wysokiej jakości materiałom, precyzyjnie dopasowanym do obszaru zastosowania, zapewniają maksymalny poziom funkcjonalności i komfortu noszenia. W zależności od wskazań, umożliwiają one odciążenie i stabilizację nadgarstka, poszczególnych stawów palców lub stawu nadgarstkowo-śródręcznego i śródręczno-paliczkowego kciuka albo ograniczenie ruchomości lub całkowite unieruchomienie poszczególnych stawów. Dzięki precyzyjnemu dopasowaniu do wymogów leczenia wspomagają trwały sukces leczenia.

Odkryj ortezy dłoni

Dłoń z ortezą nadgarstka JuzoPro Manu Xtec Palmar

Ucisk i mobilizacja: Stabilizatory miękkie nadgarstka JuzoFlex

Stabilizatory miękkie nadgarstka oferują optymalną ochronę i stabilizację obciążonych nadgarstków. Ucisk przeciwdziała obrzękom, kompensuje brak równowagi mięśniowej oraz stabilizuje ścięgna i więzadła, nie ograniczając przy tym zbytnio swobody ruchów nadgarstka i palców. Zintegrowane peloty silikonowe zapewniają równomierne rozłożenie ucisku, odciążają obszary wrażliwe na ucisk i wywierają efekt zbliżony do masażu, który może zmniejszyć obrzęk pooperacyjny, a tym samym poprawić ruchomość stawu.

Odkryj stabilizatory miękkie nadgarstka

Dłoń ze stabilizatorem miękkim nadgarstka JuzoFlex Manu Xtra

Fizjoterapia, ergoterapia i drenaż limfatyczny

Działania terapeutyczne, takie jak fizjoterapia i ergoterapia, stosuje się przede wszystkim po zabiegach chirurgicznych i urazach w celu przywrócenia i trwałego zabezpieczenia funkcjonalności oraz pełnej ruchomości dłoni. Dodatkowo do ćwiczeń biernych, podczas których to terapeuta wykonuje odpowiednie ruchy, pacjent zwykle otrzymuje również instrukcje dotyczące ćwiczeń, które może wykonywać w domu. Drenaż limfatyczny może wspomagać redukcję obrzęków i przyspieszyć proces gojenia.

Ćwiczenia na ból dłoni

Istnieje wiele różnych ćwiczeń, które można stosować w szczególności w przypadku bólu nadgarstka lub palców. Ćwiczenia powinny być jednak indywidualnie dostosowane do czynników wywołujących ból.

Na przykład, w przypadku artrozy (zużycie stawu) ruchomość palców można utrzymać i wspomagać poprzez regularne wykonywanie ćwiczeń rozluźniających i ćwiczeń na palce.

Skrócenie mięśni i sklejenie powięzi może dodatkowo zwiększać napięcie nadgarstka. Regularne rozciąganie nadgarstka i palców pozwala stopniowo rozluźnić napięcie w przedramieniu.

Leczenie farmakologiczne

Jako tymczasowy środek przeciwdziałający bólom dłoni stosuje się przeciwzapalne środki przeciwbólowe w postaci maści lub tabletek. Terapia przeciwbólowa nie powinna być jednak rozwiązaniem długoterminowym. Ważne jest dokładne określenie przyczyny bólu, leczenie i zapobieganie przejściu w stan przewlekły. Jeżeli dolegliwości wywołuje reakcja immunologiczna (choroba autoimmunologiczna), można również wyciszyć układ odpornościowy za pomocą leków.

Zabiegi chirurgiczne

W wielu przypadkach wykonuje się zabiegi chirurgiczne ze względu na ostre urazy, np. po złamaniu kości, urazie więzadła lub skaleczeniu, któremu towarzyszy uszkodzenie nerwu i/lub ścięgna. Interwencji chirurgicznej może również wymagać uwięźnięcie nerwów i ścięgien. Najlepsze efekty zapewnia kompleksowe leczenie z wykorzystaniem optymalnie dobranych produktów ortopedycznych, chirurgii dłoni i chirurgii urazowej oraz leczenia blizn.

Po zabiegu chirurgicznym ważne jest optymalne zagojenie powstałej rany, tak aby nie wystąpiły ani nie pozostały żadne ograniczenia w zakresie funkcjonalności lub ruchomości. W celu poprawy jakości blizny powstałej po operacji należy stosować wyroby uciskowe. Do zaopatrzenia pooperacyjnego po zagojeniu się rany dostępna jest bezszwowa rękawica ScarPrime Seamless, a do zaopatrzenia długoterminowego – wykonana na miarę rękawica ScarComfort.

Istotnym elementem leczenia blizn jest także stosowanie silikonu, również w połączeniu z odzieżą uciskową. Silikon medyczny powoduje powstawanie wilgotnego środowiska na powierzchni blizny. Dzięki temu blizna się nie wysusza. Blizna pozostaje również miękka, co ma dobroczynny wpływ na jej tkankę. Juzo oferuje dwa różne produkty silikonowe do leczenia blizn: Juzo Silon®-TEX – tekstylny materiał nośny z naniesioną warstwą silikonu medycznego, wszywany bezpośrednio do odzieży uciskowej – oraz Juzo ScarPad – samoprzylepny plaster silikonowy, który można przyciąć odpowiednio do indywidualnych potrzeb.

Mężczyzna stoi za kobietą huśtającą się na huśtawce

Leczenie blizn

Prawidłowa terapia blizn może pozytywnie wpłynąć na ich wygląd i funkcjonowanie.

Więcej na temat terapii blizn

W fazie gojenia do unieruchomienia i odciążenia operowanego obszaru stosuje się również ortezy, takie jak JuzoPro Manu Xtec Palmar, JuzoPro Palmar Xtec Rhizo czy JuzoPro Palmar Xtec Digitus.